Enerji Bakanlığı, Anadolu'nun dört bir yanında akan küçük derelerden elektrik üretimi için düğmeye bastı. Bakanlığa bağlı Türkiye Elektromekanik Sanayii AŞ (Temsan) en küçük ırmak ve derelerden bile enerji üretimine imkan sağlayacak elektrik türbini üretti.
Bireysel
kullanım için geliştirilen 3 kilovatlık cihazla 4 evin tüm
elektrik ihtiyacını karşılamak mümkün. 100-200
kilovatlık türbinler ise bir köy veya beldenin ihtiyacının
tümünü karşılayabilecek. Türbinlerin fiyatı 3
bin YTL'den başlıyor, gücüne göre 40 bin yeni liraya
kadar çıkıyor. Yüzde 100 yerli üretim türbinlerin
küçük nehir ve ırmaklarda kurulması için
Enerji Bakanlığı'ndan izin almaya (lisans) veya şirket kurmaya da
gerek yok. Temsan, proje kapsamında 12 prototip türbin üretti.
Denemelerden başarıyla çıkan türbinlerin seri
üretimine geçilecek. Temsan Genel Müdürü
Osman Kadakal'a göre küçük atölyeler,
barak havuzları ve balık çiftlikleriyle, köy, yayla,
mezra ve beldelerdeki evlerin elektrik ihtiyacını bu türbinlerle
karşılamak mümkün. Bunun için gereken tek şey
belli bir eğimle akan su. Temsan, türbin üretiminde
oluşacak muhtemel risklere de çözüm üretti.
Buna göre, sürekli elektrik üretecek türbinlerde
sorun yaşamamak için elektriğin depolanacağı bir de özel
akü geliştirildi. Ev veya işyerinde tüketimin azaldığı
dönemlerde üretilen elektrik aküde depolanabilecek.
Tüketim arttığında depolanmış elektrik tüketime
verilecek.
Vatandaş,
Temsan'ın ürettiği türbinlerle üretilecek elektriği
iki yöntemle tüketebilecek: İlk yöntem; üretilen
elektriği hemen tüketmek. İkinci yöntem ise sistemi genel
elektrik şebekesine bağlamak. Bu şekilde üretilen elektrik
şebekeye aktarılacak, ihtiyaç duyulan elektrik şebekeden
karşılanacak. Osman Kadakal, Enerji Verimliliği Kanunu'nun 200
KW'ye kadar olan sistemlerin şebekeye doğrudan bağlanmasına izin
verdiğini belirtiyor.
Türbin,
birkaç yılda kendini amorti ediyor
Temsan'ın
ürettiği mikro elektrik türbinlerinin fiyatları 2 bin
500-3 bin YTL'den başlıyor. Bir kilovat kurulu gücündeki
türbin, vatandaşa akü ve aparatlar dahil 5-6 bin YTL'ye
mal olacak. Bu sistem en az iki evi beslemeye yeterli elektrik
üretebiliyor. Sağlanan tasarruf dikkate alındığında türbin
birkaç yıl içinde kendini amorti edecek. Temsan'ın
mikro türbinini ilk kullanan Sivaslı balık çiftliği
sahibi Hamit Akdere oldu. Gürün ilçesi Akdere
köyündeki balık çiftliğinin elektrik ihtiyacını
karşılayan Akdere, türbinden memnun. "Su olduğu sürece
sorun yok." diyen işletme sahibi, bu yolla elektrik üretmenin
çok kolay olduğunu söylüyor. Hamit Akdere, yaptığı
yatırımın karşılığını fazlasıyla aldığını ifade ediyor
'Artık
su akarken Türk bakmayacak'
Enerji
ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, küçük
ırmaklardan üretilecek elektriğin Türkiye'nin elektrik
açığının kapatılmasına önemli katkı sağlayacağı
görüşünde. Projeyi çok önemseyen Güler'e
göre mikro türbin üretimiyle Türkiye'de yeni bir
pazar oluşacak. Bakan, yeni sistemle 3 binden fazla enerji
KOBİ'sinin doğacağını düşünüyor. "Eskiden
'Su akar, Türk bakar' denirdi. Şimdi, su hem akacak hem de
elektrik üretecek. Yani Türk bakmayacak." diyen Enerji
Bakanı, mikro türbinler sayesinde 2 bin 500-3 bin megavatlık
kurulu gücün devreye girebileceği bilgisini veriyor.
Güler, Devlet Su İşleri, Temsan ve Elektrik İşleri Etüt
İdaresi ortak çalışmasıyla türbin kullanımının
hızla yaygınlaştırılacağına dikkat çekiyor.
Türbin
kurmak için izne gerek yok
Mayıs
2007'de çıkarılan Enerji Verimliliği Kanunu ile küçük
ırmaklardan da elektrik üretmeye imkan sağlandı. Kanuna göre
kendi ihtiyacını karşılamak şartıyla azami 200 kilovat elektrik
üretim tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans
alma ve şirket kurma zorunluluğundan muaf tutuldu. Böylece,
isteyen herkes kendi elektriğini üretebilecek. Ayrıca, fazla
üretim de genel sisteme aktarılabilecek. Konuyla ilgili
mevzuatı tamamlamak için yapılan çalışmalarda son
aşamaya gelindi.
kaynak:enerjiplatformu